Zabiegi te polegają głównie na:

• zapobieganiu, wykrywaniu i zwalczaniu nadmiernie pojawiających się organizmów szkodliwych;
• wykonywaniu zabiegów profilaktycznych i ochronnych zapobiegających powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożarów;
• gospodarowaniu zwierzyną w lasach w sposób nie zagrażający trwałości lasów i realizacji celów gospodarki leśnej.

Czynniki abiotyczne (przyroda nieożywiona) to czynniki atmosferyczne, właściwości gleby oraz warunki fizjograficzne. W związku z wahaniami opadów atmosferycznych zmienia się poziom wód gruntowych. Zjawisko to może powodować szkody w uprawach i drzewostanach w wyniku podtopienia lub obniżenia poziomu wód gruntowych.
Znaczne szkody w drzewostanach powstają na skutek obserwowanych ostatnio anomalii klimatycznych. Jest to widoczne w naszym Nadleśnictwie zwłaszcza w drzewostanach olszowych, rosnących na terenach podmokłych, które są bardzo wrażliwe na wahania poziomu wód gruntowych i na ich skutek zamierają.
Niekorzystne jest również zjawisko przymrozków późnych, powodujących zmrażanie młodych pędów (zwłaszcza dębów, jesionów i modrzewi).
Szkody w drzewostanach powodują również silne wiatry, opady śniegu (okiść), gradu, szadź.

Czynniki biotyczne (przyroda ożywiona) to szkodniki owadzie, grzybowe choroby infekcyjne oraz nadmierne występowanie roślinożernych ssaków.

Ochrona drzewostanu przed szkodnikami pierwotnymi

Szkodniki pierwotne to organizmy ze świata owadów atakujące żywe i zdrowe drzewa. Zwiększona częstotliwość ich pojawiania się jest skutkiem obniżania się naturalnego oporu środowiska. Znaczne obszary drzewostanów sosnowych i z dużym udziałem sosny, jakie przeważają w Nadleśnictwie Wyszków, są szczególnie narażone na działanie niektórych szkodników pierwotnych, m.in. brudnicy mniszki, boreczników sosnowca i rudego.

Wielkość populacji szkodników pierwotnych określa się głównie na podstawie próbnych powierzchni podokapowych. Oceny stopnia zagrożenia dokonuje się także poprzez obserwację intensywności lotu motyli oraz liczenie gąsienic.

Do zadań profilaktycznych należy stosowanie metody ogniskowo-kompleksowej. Typuje się do tego drzewostany w miejscach zagrożonych i na obszarze ok. 10 ha zakłada się 2 remizy, w których sadzi się dużą ilość i w dużym zagęszczeniu krzewy miododajne (np. śliwa ałycza, drzewa owocowe, lipy), jak też dające schronienie dla ptaków. Wiesza się na drzewach znaczną ilość budek lęgowych, tworzy się poidła dla ptaków i zwierząt. Robi się też kopce z kamieni dla pożytecznych gadów i płazów. Wszystko to ma na celu wzmocnienie odporności środowiska naturalnego. Drzewostany wokół remiz są zdrowsze i silniejsze, ponieważ są chronione przez naturalną biofaunę.

Ochrona drzewostanu przed szkodnikami wtórnymi

Szkodniki wtórne zasiedlają drzewa osłabione i obumierające. Wyrządzają szkody przez pogłębianie stanu chorobowego lub doprowadzają do zamierania drzew chorych, wcześniej zaatakowanych przez szkodniki pierwotne.

Najczęściej gwałtowne gradacje mają miejsce w drzewostanach zniszczonych przez huragan i okiść (mokry śnieg osiadający na drzewach), w których przez dłuższy czas pozostają liczne wywroty i złomy.

Ochrona drzewostanu przed chorobami grzybowymi

Nadleśnictwo Wyszków należy do nadleśnictw o niskim zagrożeniu przez infekcyjne choroby grzybowe. Huba korzeniowa występuje głównie w drzewostanach na gruntach porolnych i nie stwarza zagrożenia dla lasów.

Ochrona drzewostanów przed szkodami od zwierzyny

W związku z wysokim stanem zwierzyny płowej – sarna, jeleń – utrzymanie i wyhodowanie upraw i młodników pociąga za sobą konieczność ich zabezpieczania przed zgryzaniem i spałowaniem (zdzieraniem kory z drzew). Nadleśnictwo nie stosuje zabezpieczania upraw i młodników przed zwierzyną poprzez grodzenia. Do zabezpieczania poszczególnych sadzonek wykorzystywane są osłony mechaniczne tj. zakładania osłon przed spałowaniem, zakładanie tub na gatunki liściaste (głównie dąb), podwiązywanie modrzewi.

Czynniki antropogeniczne to zanieczyszczenia powietrza, wód i gleb, przekształcanie powierzchni ziemi, pożary lasu, szkodnictwo leśne i niewłaściwa gospodarka leśna.

Teren w zasięgu działania Nadleśnictwa Wyszków należy do obszarów o średnich współczynnikach zanieczyszczeń pyłowych i gazowych powietrza. Jest to ponadto obszar słabo zurbanizowany,o znacznym udziale terenów leśnych i rolniczych. W związku z tym ścieki pochodzące z zakładów przemysłowych, większych skupisk ludności i produkcji rolnej nie powodują większego zanieczyszczenia wód powierzchniowych. Odpady przemysłowe są przetwarzane, natomiast odpady komunalne wywożone na wysypiska.

Do innych szkód spowodowanych przez człowieka w środowisku leśnym należą:

• przyczynianie się do powstawania pożarów;
• wycinka i kradzież drewna;
• kradzież sadzonek ze szkółek i upraw leśnych;
• wywożenie do lasu śmieci przez okoliczną ludność;
• zaśmiecanie lasów przez turystów, grzybiarzy;
• wyrzucanie śmieci z samochodów w trakcie przejazdu przez tereny leśne;
• kłusownictwo;
• nadmierna penetracja lasów w okresie zbioru jagód i grzybów;
• niszczenie urządzeń turystycznych, tablic informacyjnych i ostrzegawczych;
• płoszenie zwierzyny, niszczenie gniazd ptaków i mrowisk;
• niszczenie stanowisk roślin chronionych (np. konwalia majowa).

Zagrożenie pożarowe

Jednym z najpoważniejszych niebezpieczeństw zagrażających wszystkim lasom są pożary. Lasy Nadleśnictwa Wyszków zakwalifikowane zostały do II kategorii średniego zagrożenia pożarowego. Wystąpienie pożaru, oprócz sprzyjających warunków atmosferycznych, jest następstwem nieostrożnego obchodzenia się z ogniem, bezmyślności, bądź umyślnego podpalenia. Leśnicy poprzez odpowiednie działanie organizacyjne mogą zminimalizować skutki pożarów. Ochrona lasu przed pożarami oparta jest o system polegający na profilaktyce, wykrywaniu zagrożeń jak również szybkim i skutecznym gaszeniu powstałych pożarów. System ten polega na organizowaniu w okresach letnich Punktu Alarmowo – Dyspozycyjnego (PAD) Nadleśnictwa, prowadzeniu patroli lotniczych i naziemnych oraz obserwacji terenów leśnych z dostrzegalni.