Asset Publisher Asset Publisher

Historia

Puszcza Biała – zamknięta w widłach Bugu i Narwii, stanowi część Niziny Mazowieckiej. Według materiałów archiwalnych w przeszłości w Puszczy występowały w znacznej obfitości lipy, modrzewie, cisy, jednak już w XVIII wieku, mimo ochrony władz, były rzadkością. W latach 30-tych XVIII wieku na terenie Puszczy istniały jeszcze wielkie dąbrowy. Sosna opanowała Puszczę w XIX wieku.

Puszcza została nadana biskupom płockim przez Konrada Mazowieckiego w 1203 roku lub w 1235 roku, jednak dobra nie obejmowały całej puszczy, znajdowały się na jej terenie także folwarki szlacheckie: Rybno, Kręgi, Gulczewo, Somianka, Barcice, Zatory, Łosinno, Olszanka, Ostrykąt, Grądy, Lubiel, Bieliny i Trzcianka. Na przełomie XV i XVI wieku Puszcza Biała była najrzadziej zaludnionym terenem na Mazowszu. Pomimo prowadzonych akcji osiedleniowych do początków XVIII wieku liczba ludności nie zwiększyła się.

W początkach XVIII wieku rozpoczęto energiczne i planowe zasiedlanie wsi i odbudowę gospodarstw. Nad dążeniem do realizacji planu zaludniania pustych osad górowała jednak odwieczna zasada, której gospodarze Puszczy pozostali wierni: ochrony borów i lasów puszczańskich, gdyż gospodarka płodami leśnymi, bartnictwo i smolarnie były źródłem ich dochodów.

Biskupi płoccy przez ponad 600 lat prowadzili w Puszczy planową i konsekwentną gospodarkę. Po pierwszym rozbiorze Polski Puszcza Biała została włączona do lasów rządowych zaboru pruskiego. W 1807 roku lasy weszły w skład Księstwa Warszawskiego a po Kongresie Wiedeńskim w 1815 roku do Polskiego Królestwa Kongresowego (zabór rosyjski). Zmiany polityczne i własnościowe pociągnęły za sobą zmiany w tradycyjnym systemie gospodarki puszczańskiej.

W XIX wieku ponad 90% powierzchni lasów zajmowała sosna, a gospodarka leśna była wydajna i intensywna. Duża liczba mieszkańców znajdowała zatrudnienie przy obróbce drewna, zbijaniu tratw i innych czynnościach związanych ze spławianiem dużych ilości surowca drzewnego Bugiem i Narwią do Wisły, a Wisłą do Gdańska.

W okresie międzywojennym tereny zarządzane obecnie przez Nadleśnictwo Wyszków wielokrotnie zmieniały granice, objęte były głównie przez zarząd Nadleśnictwa Leszczydół, Jegiel oraz Wiśniewo. W latach 1928-29 w Nadleśnictwie Jegiel utworzono gospodarstwo rybne na nieużytkach po obu stronach szosy warszawskiej, a w 1935 roku w pobliżu stawów rozpoczęto hodować bażanty – była to pierwsza bażantarnia w Puszczy Białej.

            

ryc. Plan stawów rybnych w Jeglu

W czasie okupacji hitlerowskiej we wszystkich trzech nadleśnictwach działały aktywnie komórki ruchu oporu. Wojny nie przeżył żaden z nadleśniczych. Tragiczne wydarzenia rozegrały się w gajówce Udrzynek „Mękaliny", gdzie zamordowano 10 osób, w tym gajowego oraz jego rodzinę. Na terenie Nadleśnictwa znajduje się wiele śladów bohaterskich walk z tamtych czasów.

Do końca 1972 roku funkcjonowały trzy nadleśnictwa – Wiśniewo (Długosiodło), Jegiel oraz Leszczydół, Nadleśnictwo Wyszków powstało z dniem 1 stycznia 1973 roku.